Konya ilimizi Akşehir ilçesi ile tanımaya devam edelim.

Akşehir, Konya ilinin bir ilçesidir.

İlçe yüzölçümü 1442 km² ‘dir. Denizden yüksekliği 1050 metredir. Konya – Afyon karayolu üzerinde olup Konya iline 135, Afyonkarahisar iline 90 kilometre mesafededir. Akşehir ilçesinde 55 mahalle bulunmaktadır.

Kültür

Nasreddin Hoca gençliğinden itibaren burada yaşamıştır. Türbesi de Akşehir’dedir. 2007 yılında Nasreddin Hoca Derneği, Türk Patent ve Marka Kurumu’nden Markaların Korunması Hakkında 556 Sayılı Kanun Hükmündeki Kararname’ye göre, “Dünyanın Ortası Akşehir” şeklindeki tescil belgesini almıştır.

24 Ağustos her yıl Akşehir Onur Günü olarak kutlanır. Dünyada Napolyon Kirazı adıyla bilinen ve Akşehir-Eber Gölleri arasında oluşan mikroklima etkisiyle aromasını kazanan kirazı da meşhurdur. Bu kiraz 2004 yılında Akşehir Kirazı adıyla tescil ettirilmiştir.

İlçede bulunan Nasreddin Hoca’nın maya çaldığı Akşehir Gölü harita üzerinde yüzölçümü olarak Türkiye’nin 5. büyük gölüdür (353 km²). Akşehir Gölü, bilinçsiz sulama ve küresel ısınmanın etkisiyle her yıl yok olmaya bir adım daha yaklaşmaktadır. Toplam 350 kilometrekarelik sulak alan, 2004 yılında 95, 2005’te ise 35 kilometrekareye kadar gerilemiştir.

Gün geçtikçe iyice düşen su seviyesi, gölde yaşayan canlı türlerini de olumsuz etkilemektedir. Uzmanlar tarafından 1970’li yıllarda 30 çeşit olduğu belirtilen balık türünün sayısı 3’e kadar düşmüştür. Şehirde bir tek yerel televizyon olarak aksehir.tv bulunmaktadır. 1953 yılında kurulan Pervasız Gazetesi en eski yerel gazete olarak bulunmakta bunun yanı sıra İstasyon Gazetesi 2002’den, Akşehir Postası Gazetesi ise 2011 yılından bugüne yayın hayatını sürdürmektedir.

Tarihçe

Tarih boyunca hep önemli bir yerleşim, ticaret, kültür merkezi olan Akşehir’e ait ilk arkeolojik bulgular Neolitik Dönem’e kadar uzanıyor. Hititler zamanında Akşehir’in adı Thymbrion’dur. Zamanla Frigya egemenliğine daha sonra Anadolu’da egemenlik kuran Lidyalılar’ın yönetiminde kalan Akşehir’in önemi daha da artmıştır.

“Krallar Yolu” Akşehir’den geçmektedir. Akşehir, MÖ 3. yüzyılda, Philomelium “Bal Sevenler” adıyla anılmaya başlanmıştır. Pers ve Hellenistik dönemlerden sonra kent, Roma daha sonra da Bizans egemenliğine geçer.

Araplar Akşehir’i, beyaz çiçek açmış elma ve erik ağaçlarının görüntüsünden dolayı “Belde-i Beyza” (Beyaz Şehir) olarak anmışlardır. Ancak sonra Anadolu’ya yayılan Türkler, Kutalmışoğlu Süleyman Şah komutasında kenti almışlardır.

Haçlı Seferleri, Selçuklu taht kavgaları, Moğol istilası sıralarında sürekli savaşlar yaşayan Akşehir (Akşar) büyük yıkımlar yaşamak zorunda kalmıştır. 1381 yılında Padişah Murat Hüdavendigâr’a satılarak Osmanlı egemenliğine girerse de Y. Beyazit’in Timur’a yenilmesi ile Moğollar’ın, Fetret döneminden sonra Karamanoğulları’nın eline geçer bu olaydan sonra Akşehir’de Oğuzların Avşar boyuna ait Türklerin oranı artmıştır.

Fatih Sultan Mehmet 1467 yılında Akşehir’i fethederek Osmanlı topraklarına katar. 19. yüzyıl sonlarında Akşehir’de Kaymakanlık yapan Bereketzade İsmail Hakkı’nın Hatıralarında verdiği bilgilere göre; Akşehir’in çevre kasabalarıyla birlikte 100.000’den fazla nüfusu vardır. Akşehir sosyal ve ekonomik bakımdan canlı bir merkezî yerleşim birimidir.

Türk Kurtuluş Savaşı’nın Dönüm Noktası

Sakarya Meydan Muharebesi‘nden sonra, 18 Kasım 1921 tarihinden itibaren Garp (Batı) cephesi karargahı Akşehir’e yerleşir. Kumandan İsmet (İnönü) Paşa TBMM’den ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’dan aldığı emirlerle “Büyük Taarruz”un hazırlıklarını 9 ay boyunca Akşehir’de yapar.

Akşehir, bir anlamda sinesinde Büyük Taarruz’u doğuma hazırlar. Mustafa Kemal Paşa’nın da katılımıyla son hazırlıklar tamamlanır ve 24 Ağustos 1922 tarihinde, Batı Cephesi Karargahı ve bağlı kuvvetlerimiz Büyük Taarruz için Akşehir’den Afyon’a doğru hareket ederler. Ünlü yazar, Tarık Buğra, Küçük Ağa romanında işte o günlerin Akşehir’ini anlatmıştır.

20. Yüzyılın ilk çeyreğinde 1. Dünya Savaşının patlak vermesi sonucunda şehir Anadolu’daki diğer birçok yerleşim yeri gibi savaştan etkilenmiştir. Savaş sırasında birçok Ermeni , Tehcir Kanunu uyarınca şehri terketmiştir. Kurtuluş savaşından sonra başta Bermende (Savaş köyü) olmak üzere Akşehir ve çevresinde yaşayan Rum nüfustan 799 kişi, mübadele ile Yunanistana gönderilmiştir.

2. Abdülhamit döneminde Çarlık Rusyasından gelip Akşehir gölü çevresine yerleşen ve balıkçılıkla uğraşan Ortodoks Don Kazakları 1960ların sonlarına kadar ABD’ye göç etmiştir. Akşehir gayrimüslim nüfusu bu göçler sonucunda yok olmuş, şehrin multikültürel yapısı baltalanmış ve homojenleşmiştir.

Akşehir tarihi boyunca nüfusu fazlalaşan bir ilçedir.